ΓΙΑ ΤΗ ΖΩΗ

Η ζωή δεν είναι παίξε-γέλασε

Πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά,
Όπως, να πούμε, κάνει ο σκίουρος,
Δίχως απ' όξω ή από πέρα να προσμένεις τίποτα.
Δε θα 'χεις άλλο πάρεξ μονάχα να ζεις.

Η ζωή δεν είναι παίξε-γέλασε
Πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
Τόσο μα τόσο σοβαρά
Που έτσι, να πούμε, ακουμπισμένος σ' έναν τοίχο
με τα χέρια σου δεμένα
Ή μέσα στ' αργαστήρι
Με λευκή μπλούζα και μεγάλα ματογυάλια
Θε να πεθάνεις, για να ζήσουνε οι άνθρωποι,
Οι άνθρωποι που ποτέ δε θα 'χεις δει το πρόσωπό τους
και θα πεθάνεις ξέροντας καλά
Πως τίποτα πιο ωραίο, πως τίποτα πιο αληθινό απ' τη ζωή δεν είναι.

Πρέπει να τηνε πάρεις σοβαρά
Τόσο μα τόσο σοβαρά
Που θα φυτέυεις, σα να πούμε, ελιές ακόμα στα εβδομήντα σου
Όχι καθόλου για να μείνουν στα παιδιά σου
Μα έτσι γιατί το θάνατο δε θα τονε πιστεύεις
Όσο κι αν τον φοβάσαι
Μα έτσι γιατί η ζωή θε να βαραίνει πιότερο στη ζυγαριά.

Ναζίμ Χικμέτ

απόδοση Γιάννης Ρίτσος

Νέα μέρα - Υπόγεια ρεύματα

Τελείως απρόσμενα έπεσε εχθές στα χέρια μου ο νέος δίσκος των υπογείων ρευματων. Τ'όνομα αυτού, Νέα Μέρα. Και όντως πρόκειται για μια νέα μέρα στο ελληνικό ροκ.
Πολύ καιρό είχα να ανατριχιάσω ακούγοντας κάποιο καινούριο τραγούδι. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ γι'αυτή την εμπειρία που μου προσφέρατε μέσω αυτού του δίσκου σας. Τραγούδια όπως το Πάλι εγώ ή το ονειρεύομαι και τ'αστέρια τα θεωρώ μεταξύ των κορυφαίων ροκ κομματιών που έχουν βγει τα τελευταία αρκετά χρόνια στην Ελλάδα (αμφοτέρως στιχουργικώς και μουσικώς). Η μουσική όλου του δίσκου έχει ποικιλία χωρίς να χάνει την ομοιομορφία του και οι στίχοι αποφεύγοντας τα τετριμμένα σου δίνουν μια αίσθηση περασμένων δεκαετιών αλλά σε σύγχρονο ύφος. Η μουσική δε μερικών κομματιών είναι απλώς τέλεια· μελωδικότατη και με ενορχηστρώσεις γεμάτες και δυνατές.

Πιστέψτε με συνήθως είμαι φειδωλός με τα λόγια μου, ιδιαιτέρως όταν αφορά ελληνικούς μουσικούς αλλά δεν είχα ακούσει τέτοιο δίσκο εδώ και πολύ καιρό. Σας ευχαριστούμε πολύ υπόγεια ρεύματα. Για εμένα προσωπικώς είναι ο κορυφαίος δίσκος τους και μάλιστα εκτός συναγωνισμού.

"Ειρήνη" - Γιάννης Ρίτσος

Τ' όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη.
Τ' όνειρο της μάνας είναι η ειρήνη.
Τα λόγια της αγάπης κάτω απ' τα δέντρα,
είναι η ειρήνη.
Ο πατέρας που γυρνάει τ' απόβραδο μ' ένα
φαρδύ χαμόγελο στα μάτια
μ' ένα ζεμπίλι στα χέρια του γεμάτο φρούτα
κ' οι σταγόνες του ιδρώτα στο μέτωπό του
είναι όπως οι σταγόνες του σταμνιού που
παγώνει το νερό στο παράθυρο,
είναι η ειρήνη.

Όταν οι ουλές απ' τις λαβωματιές κλείνουν
στο πρόσωπο του κόσμου
και μες στους λάκκους πούσκαψαν οι οβίδες
φυτεύουμε δέντρα
και στις καρδιές πούκαψε η πυρκαϊά δένει τα
πρώτα της μπουμπούκια η ελπίδα
κ' οι νεκροίμπορούν να γείρουν στο πλευρό
τους και να κοιμηθούν δίχως παράπονο
ξέροντας πως δεν πήγε το αίμα τους του
κάκου,
είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι η μυρωδιά του φαγητού το
βράδι,
τότε που το σταμάτημα του αυτοκίνητου στο
δρόμο δεν είναι φόβος,
τότε που το χτύπημα στην πόρτα σημαίνει
φίλος,
και το άνοιγμα του παραθύρου κάθε ώρα
σημαίνει ουρανός
γιορτάζοντας τα μάτια μας με τις μακρινές
καμπάνες των χρωμάτων του,
είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα κ' ένα
βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει.
Τότε που τα στάχυα γέρνουν τόνα στ' άλλο
λέγοντας: το φως, το φως, το φως,
και ξεχειλάει η στεφάνη του ορίζοντα φως
είναι η ειρήνη.

Τότε που οι φυλακές επισκευάζονται να
γίνουν βιβλιοθήκες,
τότε που ένα τραγούδι ανεβαίνει από
κατώφλι σε κατώφλι τη νύχτα
τότε που τ' ανοιξιάτικο φεγγάρι βγαίνει απ'
το σύννεφο
όπως βγαίνει απ' το κουρείο της συνοικίας
φρεσκοξυρισμένος ο εργάτης το
Σαββατόβραδο
είναι η ειρήνη.

Τότε που η μέρα που πέρασε
δεν είναι μια μέρα που χάθηκε
μα είναι η ρίζα που ανεβάζει τα φύλλα της
χαράς μέσα στο βράδι
κ' είναι μια κερδισμένη μέρα κ' ένας δίκαιος ύπνος
τότε που νιώθεις πάλι ο ήλιος να δένει
βιαστικά τα κορδόνια του
να κυνηγήσει τη λύπη απ' τις γωνιές του
χρόνου
είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι οι θυμωνιές των αχτίνων στους
κάμπους του καλοκαιριού
είναι τ' αλφαβητάρι της καλοσύνης στα
γόνατα της αυγής.
Όταν λες: αδελφέ μου -- όταν λέμε: αύριο θα
χτίσουμε
όταν χτίζουμε και τραγουδάμε
είναι η ειρήνη.

Τότε που ο θάνατος πιάνει λίγο τόπο στην
καρδιά
κ' οι καμινάδες δείχνουν με σίγουρα
δάχτυλα την ευτυχία,
τότε που το μεγάλο γαρύφαλλο του δειλινού
το ίδιο μπορεί να το μυρίσει ο ποιητής κι ο
προλετάριος
είναι η ειρήνη.

Η ειρήνη είναι τα σφιγμένα χέρια των
ανθρώπων
είναι το ζεστό ψωμί στο τραπέζι του κόσμου
είναι το χαμόγελο της μάνας.
Μονάχα αυτό.
Τίποτ' άλλο δεν είναι η ειρήνη.

Και τ' αλέτρια που χαράχουν βαθειές
αυλακιές σ' όλη τη γης
ένα όνομα μονάχα γράφουν:
Ειρήνη. Τίποτ' άλλο. Ειρήνη.

Πάνω στις ράγες των στίχων μου
το τραίνο που προχωρεί στο μέλλον
φορτωμένο στάρι και τριαντάφυλλα
είναι η ειρήνη.
Αδέρφια μου,
μες στην ειρήνη διάπλατα ανασαίνει
όλος ο κόσμος με όλα τα όνειρά του.
Δώστε τα χέρια, αδέρφια μου,
αυτό 'ναι η ειρήνη.

Αναστασι

Και να που η ώρα έφτασε ξανά να λησμονήσω τους ψεύτικους φόβους και να φυσήξω ξανά τις κοιμισμένες στάχτες ακολουθώντας αόρατες πυξίδες του μυαλού· λέγοντας:

Ο έρωτας είναι ένα όνειρο ανοικτό,
στο κέντρο του μικρά, χιλιάδες "σ'αγαπώ",

η αγάπη συνθέτει μια στιγμή ουτοπίας,
από νότες που γίνονται στάχτες

ή

τραπέζι με ψίχουλα κι αίμα γεμάτο που
μας λιγώνει σαν ο ίμερος χορτάσει.

Μα η αγάπη είναι απλώς μια λέξη, που δεν αντέχει σε συγκρίσεις και που κουφοβράζει στο στόμα μας περιμένοντας να πέσει μελίρρυτη στην θέα μιας μυριοχάριτης στιγμής.
Μιά λέξη που μέσα της κυλάν διάτρητες πληγές και που φέρνει μαζί της παράξενες συνήθειες, ανέμους μανιασμένους, χειμάρρους από λόγια μα λίγες κι ακριβοθώρητες μονάχα πράξεις.

Σονέτο αγάπης LXXXI Soneto de amor

Και τώρα πια είσαι δική μου. Αναπαύσου μέσ'στ'όνειρό μου μαζί με το δικό σου.
Αγάπη, πόνος, δουλειά, ας κοιμηθούν τώρα.
Κυλά η νύχτα πάνω στους αόρατους τροχούς της,
και συ δίπλα μου είσαι αγνή σαν κοιμούμενο ήλεκτρο.

Καμία άλλη, αγάπη μου, δεν θα κοιμηθεί μεσ' στα όνειρά μου.
Θα πας, μαζί θα πάμε στου χρόνου τα ύδατα.
Καμία άλλη δεν θα ταξιδέψει στις σκιές μαζί μου,
μονάχα εσύ, αειθαλής, παντοτινός ήλιος, παντοτινή σελήνη.

Τα χέρια σου ήδη άνοιξαν τις εύθραυστες γροθιές τους
κι αφήνουν τ'απαλά τους σημάδια να πέσουν δίχως πορεία,
τα μάτια σου κλείνουν σαν δυό γκρίζα φτερά,

καθώς εγώ ακολουθώ το νερό που βαστάς και με μεταφέρει:
Η νύχτα, ο κόσμος, ο άνεμος τυλίγουν το πεπρωμένο τους,
και πια, χωρίς εσένα, δεν είμαι παρά μονάχα τ' όνειρό σου.

Pablo Neruda
μετάφραση δική μου

Ya eres mía. Reposa con tu sueño en mi sueño.
Amor, dolor, trabajos, deben dormir ahora.
Gira la noche sobre sus invisibles ruedas
y junto a mí eres pura como el ámbar dormido.

Ninguna más, amor, dormirá con mis sueños.
Irás, iremos juntos por las aguas del tiempo.
Ninguna viajará por la sombra conmigo,
sólo tú, siempreviva, siempre sol, siempre luna.

Ya tus manos abrieron los puños delicados
y dejaron caer suaves signos sin rumbo,
tus ojos se cerraron como dos alas grises,

mientras yo sigo el agua que llevas y me lleva:
la noche, el mundo, el viento devanan su destino,
y ya no soy sin ti sino sólo tu sueño.

Πάμπλο Νερούδα
traducción mia