Εν τόπω στυγερώ - En un sitio atroz - In a flagitious place - Dans un lieu abominable

Σκέψεις - Thoughts - Pensamientos - Réflexions - Riflessiones - мысли

My Photo
Name:
Location: Πλανήτης Γη - Tierra - Terre - Earth

Tuesday, March 20, 2007

"Ειρήνη" - Γιάννης Ρίτσος

Τ' όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη.
Τ' όνειρο της μάνας είναι η ειρήνη.
Τα λόγια της αγάπης κάτω απ' τα δέντρα,
είναι η ειρήνη.
Ο πατέρας που γυρνάει τ' απόβραδο μ' ένα
φαρδύ χαμόγελο στα μάτια
μ' ένα ζεμπίλι στα χέρια του γεμάτο φρούτα
κ' οι σταγόνες του ιδρώτα στο μέτωπό του
είναι όπως οι σταγόνες του σταμνιού που
παγώνει το νερό στο παράθυρο,
είναι η ειρήνη.

Όταν οι ουλές απ' τις λαβωματιές κλείνουν
στο πρόσωπο του κόσμου
και μες στους λάκκους πούσκαψαν οι οβίδες
φυτεύουμε δέντρα
και στις καρδιές πούκαψε η πυρκαϊά δένει τα
πρώτα της μπουμπούκια η ελπίδα
κ' οι νεκροίμπορούν να γείρουν στο πλευρό
τους και να κοιμηθούν δίχως παράπονο
ξέροντας πως δεν πήγε το αίμα τους του
κάκου,
είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι η μυρωδιά του φαγητού το
βράδι,
τότε που το σταμάτημα του αυτοκίνητου στο
δρόμο δεν είναι φόβος,
τότε που το χτύπημα στην πόρτα σημαίνει
φίλος,
και το άνοιγμα του παραθύρου κάθε ώρα
σημαίνει ουρανός
γιορτάζοντας τα μάτια μας με τις μακρινές
καμπάνες των χρωμάτων του,
είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι ένα ποτήρι ζεστό γάλα κ' ένα
βιβλίο μπροστά στο παιδί που ξυπνάει.
Τότε που τα στάχυα γέρνουν τόνα στ' άλλο
λέγοντας: το φως, το φως, το φως,
και ξεχειλάει η στεφάνη του ορίζοντα φως
είναι η ειρήνη.

Τότε που οι φυλακές επισκευάζονται να
γίνουν βιβλιοθήκες,
τότε που ένα τραγούδι ανεβαίνει από
κατώφλι σε κατώφλι τη νύχτα
τότε που τ' ανοιξιάτικο φεγγάρι βγαίνει απ'
το σύννεφο
όπως βγαίνει απ' το κουρείο της συνοικίας
φρεσκοξυρισμένος ο εργάτης το
Σαββατόβραδο
είναι η ειρήνη.

Τότε που η μέρα που πέρασε
δεν είναι μια μέρα που χάθηκε
μα είναι η ρίζα που ανεβάζει τα φύλλα της
χαράς μέσα στο βράδι
κ' είναι μια κερδισμένη μέρα κ' ένας δίκαιος ύπνος
τότε που νιώθεις πάλι ο ήλιος να δένει
βιαστικά τα κορδόνια του
να κυνηγήσει τη λύπη απ' τις γωνιές του
χρόνου
είναι η ειρήνη.

Ειρήνη είναι οι θυμωνιές των αχτίνων στους
κάμπους του καλοκαιριού
είναι τ' αλφαβητάρι της καλοσύνης στα
γόνατα της αυγής.
Όταν λες: αδελφέ μου -- όταν λέμε: αύριο θα
χτίσουμε
όταν χτίζουμε και τραγουδάμε
είναι η ειρήνη.

Τότε που ο θάνατος πιάνει λίγο τόπο στην
καρδιά
κ' οι καμινάδες δείχνουν με σίγουρα
δάχτυλα την ευτυχία,
τότε που το μεγάλο γαρύφαλλο του δειλινού
το ίδιο μπορεί να το μυρίσει ο ποιητής κι ο
προλετάριος
είναι η ειρήνη.

Η ειρήνη είναι τα σφιγμένα χέρια των
ανθρώπων
είναι το ζεστό ψωμί στο τραπέζι του κόσμου
είναι το χαμόγελο της μάνας.
Μονάχα αυτό.
Τίποτ' άλλο δεν είναι η ειρήνη.

Και τ' αλέτρια που χαράχουν βαθειές
αυλακιές σ' όλη τη γης
ένα όνομα μονάχα γράφουν:
Ειρήνη. Τίποτ' άλλο. Ειρήνη.

Πάνω στις ράγες των στίχων μου
το τραίνο που προχωρεί στο μέλλον
φορτωμένο στάρι και τριαντάφυλλα
είναι η ειρήνη.
Αδέρφια μου,
μες στην ειρήνη διάπλατα ανασαίνει
όλος ο κόσμος με όλα τα όνειρά του.
Δώστε τα χέρια, αδέρφια μου,
αυτό 'ναι η ειρήνη.

16 Comments:

Anonymous Anonymous said...

Συγκινητική στιγμή! Μετά από 24 χρόνια, ξαναδιάβασα την "Ειρήνη" του Ρίτσου.
Ήμουν μαθήτρια πρώτης Λυκείου,όταν στην περίοδο της δύσκολης αντισυμβατικής εφηβείας μου στο νησί και αμυνόμενη προς την έντονα ρατσιστική συμπεριφορά
της εκπαιδευτικής κοινότητας (λόγω κοινωνικής καταγωγής),απείχα από κάθε σχολική εκδήλωση και δέχτηκα απρόσμενα ένα τηλεφώνημα στο σπίτι, απ` το φιλόλογο μου.
Με καλούσε να απαγγείλω ποίημα, στην εκδήλωση του Δήμου για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από
τους Ιταλούς."Σε μία ώρα αρχίζει η εκδήλωση,θέλεις? Εσύ θα το απαγγείλεις καλά" μου `πε.
"Εξαρτάται από το ποίημα",απάντησα. Την "Ειρήνη" του Ρίτσου, αποκρίθηκε. "Έρχομαι!" είπα και προσκαλώντας τη μάνα μου
να τ` ακούσει, πήγα τρέχοντας.
Ποτέ δεν θα ξεχάσω τη σιγή του κοινού στη διάρκεια της απαγγελίας, στο πνευματικό κέντρο του νησιού. ΄Ηταν σιγή έκπληξης, απορίας, για τη συγκίνηση στη χροιά της φωνής, της μοναχικής κι αντιδραστικής έφηβης, που σπάνια έβγαινε απ` τον κόσμο της, πόσο μάλλον για ν` απαγγείλει ποίημα.
Κανέναν δεν άγγιξε ο στίχος "Το όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη, το όνειρο της μάνας, είναι η ειρήνη...", πέραν της μάνας μου, της Ειρήνης, που εσκεμμένα κάλεσα, να καταλάβει εμένα και τον πόθο μου για ειρήνη, διά στίχων Ρίτσου. Στο τέλος της γιορτής εκείνη μ` αγκάλιασε, φανερά συγκινημένη, δίνοντας μου υπόσχεση πως η ίδια θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν, για τη δική μου ειρήνη.
Πέρασαν χρόνια, η μάνα Ειρήνη έφυγε για πάντα, η ειρήνη του Ρίτσου παρέμεινε απλό ανάγνωσμα,(δεν γνωρίζω αν απαγγέλεται σε εθνικές επετείους ή άλλες εκδηλώσεις, αμφιβάλλω) κι εγώ νοιώθω γραφική να σκέφτομαι για ειρήνη,ανάμεσα σ` ανθρώπους που θεωρούν πως ζουν "ειρηνικά", μη γνωρίζοντας πως συμμετέχουν ενεργά σε πολέμους.
Ευχαριστώ.

7 December 2007 at 13:15:00 GMT-5  
Blogger Περιπετών said...

Ανώνυμη φίλη (κρίμας που είσαι ανώνυμη:)), η Ειρήνη είναι από τα πρώτα ποιήματα που άκουσα ποτέ μου και μάλιστα από την φωνή του συγγραφέα την ίδια. Είναι από τα ποιήματα που θά'πρεπε να διδάσκονται σε όλες τι χώρες και τάξεις του κόσμου.

Μην ανησυχείς πάντως, δεν είσαι καθόλου γραφική ούτε φαίνεσαι γραφική σκεπτόμενη και μιλώντας για ειρήνη. Ευτυχώς δεν είσαι μόνη. Εξάλλου και να σε έλεγα γραφική, εσύ θα επέλεγες κάτι άλλο; Αυτό δεν είσαι;:)

7 December 2007 at 13:33:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

΄Ο,τι δεν ταιριάζει στον
σύγχρονο κόσμο, καλείται γραφικό απ` τους άλλους. Εγώ τα βράδια, με αποκαλώ μοναχική. Μοναχικοί είναι όσοι δεν νοιώθουν και σκέφτονται όπως οι άλλοι.

7 December 2007 at 13:43:00 GMT-5  
Blogger Περιπετών said...

Εξαρτάται απο το ποιοι είναι "οι άλλοι". Το ζήτημα είναι πως μόνο και μόνο το ότι νιώθεις και σκέπτεσαι, από μόνο του σε κάνει και ξεχωρίζεις από την μεγάλη πλειονότητα των άλλων...Αρκεί όμως να βρεις κι άλλους που σκέπτονται και νιώθουν και ίσως η μοναξιά να μετατραπεί σε εποικοδομητική δύναμη.

7 December 2007 at 13:50:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Σωστό. Οι πληγές των πολέμου,κλείνουν στρατιώτες στα καταφύγια...
Πιο ασφαλές, της μοναξιάς.

7 December 2007 at 13:58:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Eυχαριστώ πολύ για τη συντροφιά.

7 December 2007 at 14:17:00 GMT-5  
Blogger Περιπετών said...

Εδω είμαστε..Όποτε θες περνάς:)

7 December 2007 at 15:14:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Τώρα πια, θα περνάω συχνά.

7 December 2007 at 17:14:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Σημειώσεις θλιβερού απογεύματος.

Μίλησες για τη δύναμη της ένωσης
πολλών μοναξιών. Εγώ γνωρίζω καλά
τις δυνάμεις που διαλύουν την ψυχή
μου, την κατακρεουργούν.
Είναι το μίσος που νοιώθουν οι
άνθρωποι για τον περίγυρο τους, αυτό που πασπαλίζουν με την άχνη του "εαυτουλισμού" κι "ωχαδελφισμού".
Το μίσος, για το οποίο ψάχνουν
απαγνωσμένα άλλοθι, που υποστηρίζουν με πάθος, εκμαιευόμενο
από δήθεν προβλήματα και προβληματισμούς ύπαρξης, οικογένειας, κοιωνικής επιβίωσης
και πολιτικής αναζήτησης.
Μίλησες και για την "επωνυμία".
Πές μου, αλήθεια πιστεύεις πως η επωνυμία προσδίδει κύρος ή άλλη
ιδιαιτερότητα σε νου και ψυχή?
Η επωνυμία αποτελεί καπιταλιστικό
χαρακτηριστκό της ύλης, τίποτα
περισσότερο. Δεν προσδίδει ούτε
αφαιρεί κάλλος στη νόηση και στο
συναίσθημα ανθρώπου. Κι αριθμό αν
έφερα αντί ονόματος, ίδια θα `μουν.
Περιδιαβαίνοντας σε, παρατήρησα διάχυτο το συναίσθημα της αγάπης
κα συνάμα του πόνου της απουσίας.
Ισχυρότερος και μακροβιότερος πόνος
που γεννάται απ` το θάνατο του "κουφαριού" που φιλοξενούσε αγαπημένη ύπαρξη, δεν υπάρχει
αγαπητέ στοχαστή. Λοιποί συμβολικοί
θάνατοι, είναι συχνά λυτρωτικοί κι
απαραίτητοι για τη συνέχεια του
ταξιδιού στην περιπέτεια. Είναι τέλη, που προετοιμάζουν αρχές,
τις οποίες σου εύχομαι και που είμαι σίγουρη πως θα συμβούν.

9 December 2007 at 12:28:00 GMT-5  
Blogger Περιπετών said...

Η ένωση πολλών μοναξιών δεν είναι κίνηση παρηγοριάς. Είναι μια δημιουργική ένωση προόδου. Αυτών των έστω λίγο ανθρώπων που δεν μισούν, που δεν είναι εγωιστές πάνω απ'όλα. Ξέρω και το βλέπω γύρω μου, πως αν και σπανίζει ως φαινόμενο, όταν αυτοί οι άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους μπορούν να δημιουργήσουν και να κάνουν ολόκληρη την κοινωνία να αλλάξει πορεία.

Όσον αφορά την επωνυμία συμφωνώ απολύτως με τα λεγόμενά σου. Την επωνυμία στο συγκεκριμένο μέσο την βλέπω μόνο ως διευκόλυνση της επικοινωνίας και τίποτε άλλο. Αυτος είναι και ο μόνος λόγος για τον οποίο αφήνω το "όνομά μου", για να μπορώ να παρακολουθώ τα νέα μηνύματα.
Καλή σου μέρα και σ'ευχαριστώ για τα πολύ αισιόδοξα και καθαρά σου λόγια

10 December 2007 at 22:40:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Καλημέρα.Σ` ευχαριστώ, για τη
φιλοξενία και την ελπίδα...

11 December 2007 at 02:19:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Χαίρομαι που βρήκα τον τόπο σου.

11 December 2007 at 18:11:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

...στον ιστοχώρο.

12 December 2007 at 12:25:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Σύμφωνα με τον Γιάννη Ρίτσο Ειρήνη ειναι το όνειρο ενος παιδιού που θέλει να ονειρευεται όμως στη σημερινη εποχή κανένας ΔΕΝ ΤΟ ΣΚΕΠΤΕΤΑΙ

1 May 2008 at 04:30:00 GMT-5  
Blogger Stella said...

Καλημέρα σας,
είμαι μια δασκάλα και έκανα έρευνα στο διαδίκτυο για το συγκεκριμένο ποίημα, το οποίο και θα παρουσιάσουμε στην τελική γιορτή του σχολείο με συνοδεία χορών αλλά και ηλεκτρονικής παρουσίασης. Να σας πω την αλήθεια, αν και ντρέπομαι, δεν κατάλαβα και πολύ το ποίημα και θα ήθελα βοήθεια για να μπορέσω να το συνοδεύσω με ανάλογες εικόνες. Μπορείτε να με βοηθήσετε;

11 May 2008 at 00:17:00 GMT-5  
Anonymous Anonymous said...

Γεια σου Στέλλα. Αν θες αφησε την ηλεκτρονική σου διεύθυνση και θα σου γράψω την άποψή μου. Δεν χρειάζεται να την δημοσιεύσω την διευθυνσή σου, συμπεριλαβέ την απλώς σε ένα σχόλιο

11 May 2008 at 00:31:00 GMT-5  

Post a Comment

<< Home